Tòrno al léto de Piero

   Tórno al léto de Piero jèra inpisà cuàtro vécie candele, che le se stava fruàndo, dasiéto dasiéto, sóra cuàtro grande priùni.

 Le ardéa co na vampa antica, chiéta e salda che le paréa ésser senpre stà lì, fin dal fondaménto del mondo.

 Rénte al léto, sora on buféto carolà, ghe jèra un pìcolo lumìn, col pavéro rissolà e fumigànte chel fava pì spussa che ciàro.

 Piero nol jèra mìa morto, ma granfàto massa ben nol stava. Da on tóco el se jèra inlétà e tuti rajonàva che nol sarìa durà pì che tanto.

       Piero jèra vécio assà, che nissùni se ricordava cuànti ani chel ghesse. Se capiva chel ghéa da ésser stà anca un bel’omo, forte, ma desso el ghéa la péle zàla e i oci senpre médi nibià. Piero ghéa fato la guèra e ’l jéra stà magagnà de bruto. Dopo el se ghéa anca postà, ma nol jéra pì cuélo de vanti. El ghéa pì che na schéja impiantà drento. Jéra un bon puchi de ani chel jéra messo cussì. Da cuàndo che ghe jèra vegnù el famòro al védare la so roba a reméngo e i so fiùi senpre manco de stajón in stajón. Piero ghéa bìo tanti tusi, tuti forte e la so rassa jèra un stùrmine. Massa de ìli ghe ghéa tocà nar via da bàita, parvìa che Piero nol podéa mantegnìrli tuti rente.

         La casa jèra pìcola, la tèra póca e végra e l’esisténsa tribolà. Dacónto i jèra anca un fià massa barufànti e i se cagnàva fra de ìli invesse de ténder so pàre e la só roba, che intanto la nava de malibiòn. Calchedùn jèra anca tornà a bàita, ma oramai massa vecio par governàr le robe. De cuìli che jèra restà co élo, massa se ghéa anca rassegnà a védar so ‘opà in cuél stato. Calche àltro ghéa provà anca rabaltàrlo dal léto, ma el vécio tornava sìto a butàrse. Jèra un gran bruto védare, cuel’omo smorbà!

Na note sensa luna, péna chel gódele ghéa tacà cantàr dal sójo, le cuàtro candele, che a Piero ghe faséa da corona, le ga tacà a confessarse.  

Ga tacà la prima, cuéla méssa a matìna:

“Mì son la MONTAGNA:  na volta i tusi de Piero spessegàva sù da mì, ghe davo bóre, malghe, formàjo e late, sassi par far le case e fógo par l’inverno. Desso i me gà mandà a reméngo e no válo pì gnente, a che far ca reste impissà, tanto vale ca ghe móle”.

E co ‘n fuméto lesiéro e un parfùmo de rasa la se gà smorsà.

Lóra la seconda candela, cuéla méssa al postèrno la gà jto:

“Mì a son l’ÀCOA. Guernàvo trute e marsùni, ghéa forsa e coràjo, menàvo le bóre e voltàvo ròste de seghe, màji, fóli e mulìni. Desso i me gà tuta inbosemà e strénto in tubi e àldare che me porta dove che i vole ìli. Cossa serve ca reste impissà? I me vende o i me trata cofà ‘n gàtolo. No i me dà gnanca pì bada!”.

E anca cuéla de bóto se scura, sfritegàndo come la se fusse negà.

Móla móla , anca la tersa candela, cuéla méssa a medojorno la taca a confessàrse:

“E mi lóra ca son la TĖRA, cossa gonti da fare sensa de valtre? Gò senpre podésto dar póco, parvìa ca son  agra e patìa e li gò fati tribolàre i fiùi de Piero, ma ghe gò senpre lassà cuél póco ca ghéva. Desso che no gò pì rajón de far gnente, i me manca de rispéto, i me àlsa le cótole par far strade, capanùni e case che pò magari gnanca no i dópara, cofà i tusìti co i zugàtuli.  Méjo che la finìsse anca mì.”

E, dìto fàto, se gà smorsà anca éla.

Spaurìa a morte, la cuàrta candela, cuéla méssa a sera, la dise piandéndo:

“E mì cossa fàsso, ca son la VITA: sa me smorso  anca mì la zé finìa par tuti. Ma gnente pódo sensa de valtre e anca mì no vójo ver pì a che fare co sta rassa”.

E anca l’ultima candela, ghe móla de àrdare con ‘n singióto, sfogàndo nel’aria un negro fumo de morte.

       Lóra anca el gódele el torna sùjto in tel gnaro, molàndo el so sìgolo de óbito.

De bóto, in cuél silénsio scuro, la porta se vèrde e on toséto vien drento de corsa a sercàre de Piero. El vede l’onbra de l’omo tràto là sul stramàsso, solo,  al ciàro patìo del pìcolo lumìn.

El se méte a piàndare sbecàndoghe ale candele smorsà:

“Cossa che ghì fato! Valtre ghì senpre da àrdare! Mi gò massa paura del scuro!”

El trema tuto e dù gran lagrimùni ghe rìgola le masséle.

Lóra el pìcolo lumìn, tuto tremolante, se sgrópa diséndo pianéto:

 “No sta ver paura bélo…no sta piàndare…sta chiéto…se te vùi dal bón che torne el ciàro, te jùto mì.”

El toséto stranìo lo varda e ghe dise:

“Ma chi situ ti cussì scheéto che te fé péna ciàro par tì, cossa vutu jutàre chi?”

El lumìn ciàpa fià e ghe rebàte:

 “Mì a son la SPERANSA e téndo el fógo. El fógo de l’AMORE che zé sta impissà al prinsìpio del mondo par àrdere senpre.

Élo, par cuànto stciantìna chel sìpia e par cuànto che te lo dópari nol se frùa mìa mai, ansi, el riva senpre pì grando man a man che te lo sparpàni in volta”.

       El toséto se ferma a pensare…el se stropìcia i oci sgiùnfi e el se suga le làgrime co la mànega…el tól sù el lumìn e el passa a impissàre co élo una paromo tute cuàtro le vécie candele.

       Ėle le ciapa fógo de cólpo, come se no le spetàsse altro. E néla stansa, sbalugàndo, torna luce e colùri de on ciaro nóvo e pì bélo.

Lóra Piero sul léto, stissà da cuél bacàn, el àlsa pianéto na man, el se stropìcia i oci anca lù, el spéta de bituàrse a cuél ciàro, el li vérde, el varda le candele e el toséto...e el se tira sù in sentón. Desso anca Piero el gà na luce nóva intij oci. 

       Zé oramài matìna e Piero zé levà in pìe e l’è sula porta de casa chel varda… pararìa verso el sojo.

Nel cielo zóla n’àcuila, col gódele brincà intele sàte.

       Guai smorsàre la speransa drento de naltri!

Par éssar bóni in ogni momento, anca ala pì disperà, de far un sesto nóvo, par cuànto pìcolo, ch’el rabàlte le robe e canbie el mondo.

Gianni Spagnolo